(၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၂၀ ရက်)

– ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၏ (၅၂) ကြိမ်မြောက် ပုံမှန်အစည်းအဝေးကာလအတွင်း ၂၀-၃-၂၀၂၃ ရက်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေဆိုင်ရာ အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူနှင့် အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးမှုကို သက်ဆိုင်ရာ မြန်မာနိုင်ငံ ကိုယ်စားပြုတက်ရောက်မှုမရှိဘဲ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ယင်းမှာ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၏ အခြေခံမူများနှင့် ဆန့်ကျင်လျက်ရှိသည်။

– ဒုက္ခသည်များနှင့် ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှုဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များနှင့်ပတ်သက်၍ အလေးပေး ဖော်ပြထားသည့် အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူ၏ အစီရင်ခံစာသည် ၎င်း၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့် ကျွမ်းကျင်မှုထက် ကျော်လွန်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံက သတိပြုမိသည်။ ထို့အပြင် ကုလသမဂ္ဂတွင် အဆိုပါကိစ္စများကို ဆွေးနွေးရန် သီးသန့်အစည်းအဝေးများရှိသော်လည်း ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီသို့ တင်သွင်းခြင်းမှာ အထူးအစီရင်ခံစာ တင်သွင်းသူ၏ လျော်ကန်မှု မရှိသည့် နောက်ထပ်လုပ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

– လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ၏ လက်ရှိအစည်းအဝေးသို့ မြန်မာနိုင်ငံနှင့်စပ်လျဉ်း၍ အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူ၏ အကန့်အသတ်မရှိ အစည်းအဝေးစာတမ်းများအပြင် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီးနှင့် အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူတို့၏ အစီရင်ခံစာ နှစ်စောင်ကို တင်သွင်းခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ယန္တရားများစွာရှိနေခြင်းကြောင့် ယင်းကဲ့သို့ လျော်ကန်မှုမရှိသည့် သို့မဟုတ် အပ်ကြောင်းထပ်နေသော အစီရင်ခံစာများကို ထွက်ပေါ်စေသည်။

– ဥပဒေချိုးဖောက်မှုများအတွက် တရားရင်ဆိုင်ရပြီး ထွက်ပြေးနေသူများရှိရာ ယင်းသို့ တရားမဝင် ထွက်ခွာသွားသူများကို မြန်မာနိုင်ငံက ဒုက္ခသည်များ အဖြစ် ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်း မရှိပါ။ အပြစ်မဲ့ပြည်သူ အမြောက်အမြားကို သတ်ဖြတ်မှုများနှင့် ယင်းသို့ ကျူးလွန်ရန် လှုံ့ဆော်မှုများအတွက် တာဝန်ရှိသူများကို နိုင်ငံအချို့နှင့် ကုလသမဂ္ဂ အေဂျင်စီအချို့က ဒုက္ခသည်အဆင့်အတန်းပေးခြင်းမှာ လက်ခံဖွယ်မရှိကြောင်း ဖော်ပြအပ်သည်။ ထို့အပြင် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်မှုများနှင့် ရွှေ့ပြောင်းသွားလာမှုများသည် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင်ရှိရာ နိုင်ငံရပ်ခြားသွားရောက်သော မြန်မာနိုင်ငံသားများအား အကာအကွယ်လိုအပ်သူများအဖြစ် ကောက်ချက်ချခြင်းမှာ အခြေအမြစ်မရှိပေ။

– အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူသည် CRPH ၊ NUG နှင့် PDF အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော သတ်ဖြတ်မှုများကို ကောင်းစွာသိရှိသော်လည်း ၎င်းတို့၏ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်များကို ဖုံးကွယ်ရန်ကြိုးစားခဲ့သည်။ အကြမ်းဖက်သော လုပ်ဆောင်ချက်၊ နည်းလမ်းနှင့် အလေ့အထအားလုံးကို မည်သည့်နေရာတွင် မည်သူက ကျူးလွန်သည်ဖြစ်စေ လက်သင့်မခံနိုင်သော ရာဇဝတ်မှုအဖြစ် နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းက ရှုတ်ချရန် လိုအပ်သည်။ သို့ရာတွင် ကလေးသူငယ် ၁၅၆ ဦး ၊ ပညာရေး၀န်ထမ်း ၇၁ ဦး၊ ဆေးဘက် ဆိုင်ရာ၀န်ထမ်း ၁၅ ဦးနှင့် ဒေသခံအုပ်ချုပ်ရေးမှူး ၇၄၄ ဦး အပါအ၀င် အပြစ်မဲ့ အရပ်သား ၅,၂၄၇ ဦးကိုသတ်ဖြတ်ခဲ့သည့် အကြမ်းဖက်သမားများကိုပင် သူရဲကောင်းများအဖြစ် အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူက အမွှမ်းတင်ထားသည်။

– နိုင်ငံတော်၏တာဝန်ကိုစတင်ယူချိန်မှစ၍ အစိုးရသည် အကြမ်းဖက်မှုများနှင့် စပ်လျဉ်း၍ လိုအပ်သော လုံခြုံရေးအစီအမံများ ဆောင်ရွက်ရာတွင် အနည်းဆုံးအင်အားဖြင့် အတတ်နိုင်ဆုံး ထိန်းသိမ်းလျက်ရှိသည်။ တပ်မတော်သည် ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှစ၍ ကြိုတင်ကန့်သတ်ချက်မထားသော တစ်ဖက်သတ်အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ကြေညာခဲ့ပြီး အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များက ပြည်သူများ၏ အသက်နှင့်အိုးအိမ်စည်းစိမ်ကို ခြိမ်းခြောက်ခြင်းနှင့် လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များကိုတိုက်ခိုက်ခြင်းတို့တွင်သာ မိမိကိုယ်ကို ကာကွယ်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်သည်။

– ပင်လောင်းမြို့နယ်၊ နမ့်နိမ်ကျေးရွာ၌ ၁၁-၃-၂၀၂၃ ရက်က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် သတ်ဖြတ်မှုများမှာ ပအို့ဝ်ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ၏ ငြိမ်းချမ်းတည်ငြိမ်မှုကို ဖျက်ဆီးရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် KNPF ၊ KNPP ၊ PDF အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များက ကျုးလွန်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဖြစ်စဉ်အသေးစိတ်ကို ၁၄-၃-၂၀၂၃ ရက်ထုတ်နေ့စဉ် သတင်းစာတွင် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ ပအို့ဝ်တိုင်းရင်းသားများက အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များ၏ လူမဆန်သော လုပ်ရပ်များကို ရှုတ်ချသည့် ဆန္ဒထုတ်ဖော်ပွဲကို ရှမ်းပြည်နယ်၊ တောင်ကြီးမြို့၌ ၁၅-၃-၂၀၂၃ ရက်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

– မြန်မာနိုင်ငံ၏အခြေအနေသည် နိုင်ငံတကာနှင့်ဒေသတွင်း ငြိမ်းချမ်းရေးကို ခြိမ်းခြောက်မှုမရှိသကဲ့သို့ လုံခြုံရေးကောင်စီ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်အတွင်း ကျရောက်ခြင်း မရှိသည့်အတွက် အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူ၏ လုံခြုံရေးကောင်စီသို့ အကြံပြုချက်များမှာ လုံးဝ ဆီလျော်မှုမရှိပါ။ တစ်ဖက်သတ် အရေးယူမှုများ၊ စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများနှင့် နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကို အထီးကျန်စေရန် ပြုလုပ်မှုများသည် သာမန်ပြည်သူလူထု၏ အကျိုးစီးပွားကို ထိခိုက်စေသည်။ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုများချမှတ်ရန်နှင့် အထီးကျန်စေရန် အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူ၏ တောင်းဆိုမှုများမှာ မြန်မာပြည်သူများကို ထိခိုက်နစ်နာစေရန်ဖြစ်သည်။

– သို့ဖြစ်ရာ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် အထူးအစီရင်ခံစာတင်သွင်းသူ၏ မျှတမှုမရှိစွာ စွက်ဖက်ထားသော အကြံပြုချက်များနှင့် ၎င်း၏ တစ်ဖက်သတ်တင်ပြချက်တွင် ပါဝင်သော စွပ်စွဲချက်များကို ပြင်းထန်စွာ ကန့်ကွက်ပယ်ချသည် ။

– အစီရင်ခံစာ စာရွက်စာတမ်းအမှတ် A/HRC/52/66 နှင့်ပတ်သက်၍ လေ့လာတွေ့ရှိချက် အသေးစိတ်ကို မြန်မာအဖွဲ့ရုံး၊ ဂျီနီဗာမြို့၏ တရားဝင်အင်တာနက်စာမျက်နှာတွင် ဖော်ပြထားသည်။

ကုလသမဂ္ဂရုံးနှင့်အခြားနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ရုံး

ဂျီနီဗာမြို့